2014/05/30

Praktika kolektiboen ekologia (eta 2/2)

Lan mahaiak, euskara batzordeak, erabilera taldeak, aholku kontseiluak, jarraipen batzordeak... non daude, bildurik ez daudenean?

Alferrik dira talde dinamikari buruzko mintegiak, talde-lanari buruzko liburuak, bilera erangikorrei buruzko ikastaroak... hor ez dago erantzunik.

Micropoliticas de los grupos. Para una ecología de la practicas colectivas liburua irakurri dut duela gutxi. Hor ere erantzunik ez, baina pista bat edo beste bai.

Liburua atal laburrez osatuta dago, hurrenkera alfabetikoan: atal bat, ideia edo kontzeptu bat. Irakurketa ez lineala bultzatzen du: nonahitik noranahi. Halere, egileek bi ibilbide proposatzen dute: kontzeptu-hurrenkera bat kolektibo osatu berriei begiratzeko, eta beste bat krisian dauden kolektiboi begiratzeko.

Ideia interesgarririk? Baietz esango nuke. Lau adibide:

  • Gertakariak. Pasarte esanguratsuak dira kolektiboaren ibilbidean. Ibilbide bera bitan zatitzen dute: lehen eta gero. Bere garaian konturatu ere ez ginen konturatu. Orain, atzera begira, harrigarri egiten zaigu ohartu ez izana: seinaleak hor zeuden. Nola ez ginen ohartu? Komeni da seinalei adi egotea. 
  • Memoria. Ezin da talderik egon, memoriarik gabe. Lehengo tribuetan bezala, kolektiboetan taldearen memoria zaintzen duenik behar da. Bilkuretan, erabakiak eta testuinguruak gogoratuko dizkigu: halako egoera batean, zein erabaki hartu genuen, eta zergatik. Rol garrantzitsua da.  
  • Zaintza. Taldeak bere burua zaindu behar du. Taldeak gaitasun praktikoak behar ditu, baina bestelako jakintzak eta esperientziak ere bai, ez bere jarduna hobeto egiteko, baizik eta bere burua elikatzeko eta eraldatzeko. Alderdi praktikoaekin batera, komeni da taldearen "alderdi espirituala" ere lantzea.
  • Erabakiak. Bozketa ala kontsentsua?  Erabakia bozketa bidez hartuz gero, zein da ados egon ez direnen alternatiba? Gehiengoa onartu eta kitto? Kontu hori zaintzea gomendatzen dute.Kontsentsuak ere badu koska bat. Kontsentua ez da adostasuna, ez da bat etortzea, baizik eta inplikazioa. Prozesu konplexua da: arazoren nondik norakoak asmatzea eta aukera aniztasuna irekita uztea.  Inork kontrakorik ez esatea ez da kontsentsua. Erdarazko esaerak dioenaren kontra: el que calla… no otorga

Begirada mikropolitikoak gogorarazten digu kolektibora ez garela esku hutsik gerturatzen. Bizipenak, desioak, nahiak, iragana, kultura... horiek guztiak gure fantasmak dira, eta ekosistema horren parte bihurtzen ditugu.  

Ideia berri-berriak ez; errezetarik ere ez; zertan pentsatu, bai. Azken batean, esaldi ezagun hura parafraseatuz: «Hainbat jarraibide dago, praktika kolektibo egokiak eta sanoak eraikitzeko. Zoritxarrez, inork ez daki zein diren»

Liburua saretik jaitsi daiteke: http://www.traficantes.net/libros/micropoliticas-de-los-grupos

2014/05/21

Lau apunte, lidergoei buruz

Eralan proiektuari buruz, eta Elkarrekin Berritzen jardunaldien ildotik, ideia batzuk ekarri nahi izan ditut hona. Lau apunte besterik ez dira:

Lidergo eraldatzailea

Antolakunde baten organigrama piramide baten moduan irudikatu ohi dugu: goiko erpinean zuzendaria, eta hortik behera gainontzeko guztiak. Boterean oinarritutako lidergoaren irudia da.

Eralan proiektuaren hitzaldi batean entzun nuen ideia horretatik abiatzea komeni dela: piramidea buruz behera jarri behar dela, eta erakundeko kide guztiei erabakiak hartzeko ahalmena eman (baita horretarako aukera estrukturalak sortu ere). Liderra piramidearen behealdean dago, horri guztiari eusten. Zerbitzuan oinarritutako lidergoa da. Ideia hori buruan itsatsia geratu zitzaidan.

Lacandonatik

Zapatismoa, alde askotatik, mugimendu atipikoa da. Kultura indigenen jakintzatik eta filosofiatik edan du, eta komunitate indigenen zerbitzura aritzeko borondatea erakutsi. Komunitate zapatistetan agintariek "obedituz agindu" behar dutela esan ohi da. Horretaz ari gara, ezta?

Lidergo elkarbanatua

Badakit ez dela horrela, baina... Lidergo eraldatzailea entzuten dudanean pertsonak irudikatzen ditut; lidergo partekatua entzuten dudanean, lantaldeak eta ekipoak.

Hacker etikatik lidergo elkarbanatuaren ideia proposatu digute. Lidergo elkarbanatua entzuten dudanean... sareak eta komunitateak irudikatzen ditut. Komeni da ideia horretan sakontzea.

Ahaluztea edo "desenpoderamendua"

Ahaluztearen kontzeptua hilabete hauetan entzun dut lehen aldiz (hemen, adibidez). Atzean dagoen ideia oso ezaguna egiten zait. Ahaluztea botereari edo "lidergoari(?)" uko egitea da, eraikuntza kolektiboa ahalbidetzeko. Irudipena dut proiektu askoren porrota hortik etorri ohi dela: lidergo-gatazkengatik edo lidergoari buruzko ideia okerrengatik.

2014/05/10

Hizkuntza Normalizazioa prozesu kolektiboa izatea... (1/2)



BAT

Robert Cooper-ek Language Planning and Social Change liburuan defendatu duenez, planifikazio linguistikoa planifikazio soziala da: gizartearen eraldaketa bilatzen duen esku-hartze mota bat, alegia. Helburua eta jomuga ez da hizkuntza, gizartea bera baizik. Hori horrela, nekez egon daiteke hizkuntza planifikazioaren teoria sendorik, aldaketa sozialaren teoriarik ez dagoen bitartean.

Eraldaketa sozialean prozesuak kolektiboak dira. Eraldaketa bera prozesu gisa pentsatu behar da, prozesu kolektibo gisa.

BI

Planifikazioak emaitzak bilatzen ditu. Emaitza tangibleak: hasierako egoeraren hobekuntzak. Ez tangibleak ere bai, zergatik ez?

Pertsonek eta kolektiboek, elkarrekin harremanetan, konfiantzazko harremanak sortzen dituzte (edo ez); ekintzarako "aliantzak" eraiki (edo ez); beren eragiteko ahalmena handitu (edo ez)... Prozesu horri agentziamendua deitu izan zaio: agenciamiento, agencement. Hitz potoloa da, baina gustatu zait.

HIRU

Lan mahaiak osatzen ditugu, euskara batzordeak, erabilera taldeak... Jakin badakigu garrantzitsuak direla, baina inoiz gutxitan teorizatu dugu horien inguruan. Eta badakizue... ez dago teoria on bat baino gauza praktikoagorik.

Ebaluazioan ere zer egin dugun eta zer lortu dugun atzeman nahi dugu. Prozesu kolektiboez ari garela, ordea, bada galdera egokiagorik: zer ari gara eraikitzen?

LAU

Belen Gopegik, El padre de Blancanieves eleberrian, taldeei eta kolektiboei buruz egiten du gogoeta. Horretarako, ahotsa ematen dio balizko "ente kolektibo" bati:
/.../ Pongamos el caso de un colectivo político, o sindical: ¿dónde está cuando no está en su sexto congreso o en su resolución número quince o en la reunión del jueves por la tarde de la pequeña agrupación? ¿En sus locales, si es que los tiene, en sus estatutos, en sus militantes? Sí y no; pero, sobre todo, no. Cada una de esas cosas es cada una de esas cosas, no es el colectivo. El colectivo se ha desmaterializado y está sólo en la promesa de volverse a materializar. Esto es algo que puede que ocurra o puede que no...
Horixe, bada, galdera: lan mahaiak, euskara batzordeak, erabilera taldeak, aholku kontseiluak, jarraipen batzordeak... non daude, bildurik ez daudenean?